Als bedrijfsarts heb je verschillende instrumenten in jouw dokterskoffer om het vak optimaal te beoefenen. Het werkplekonderzoek is er daar één van. Wellicht minder bekend dan de stethoscoop, maar wel degelijk een zeer krachtig middel.
Bij een werkplekonderzoek bezoekt de bedrijfsarts een werknemer op de werkplek/projectlocatie om daar inzicht te krijgen in de relatie tussen de klacht en de werkomgeving. Een werkplekonderzoek is na deelname aan het PAGO kosteloos beschikbaar (twee keer 210 minuten per persoon).
Onnodig leed
Karel Holtrop (bedrijfsarts bij Bouw & Gezond) vindt dat je pas kan adviseren als je de praktijk kent, dan zie je pas écht wat iemands vak inhoudt en wat er misgaat. Tijdens zo’n werkplekonderzoek zag hij bijvoorbeeld betonstaalvlechters die met z’n tweeën rondsjouwden met ijzermatten van 100 kilo. Natuurlijk gaat een lichaam dan vroeg of laat protesteren. Idealiter worden deze ijzermatten naar binnen gehesen met een kraan. In dit geval zat het dak al op de projectlocatie. Karel ziet regelmatig dat door dit soort logistieke missers onnodig leed ontstaat.
Malle dokter
Tijdens zijn werkplekbezoeken zorgt Karel dat hij ook daadwerkelijk meehelpt. Op die manier is hij veel toegankelijker voor werknemers. Een deel van het werk is natuurlijk veel te zwaar voor ‘die malle dokter’, maar door het tonen van begrip en belangstelling trekken ze wel bij hem aan de bel. Karel: “Als ik iemand met langdurige schouderklachten aan het werk zie, kan ik pas echt zien wat er misgaat én direct adviseren. Als we samen kijken hoe iemand de spaan anders kan vasthouden en draaien, kan dat een wereld van verschil maken in hoe een klacht zich ontwikkelt. Ik kwam weleens bij een bedrijf dat liners plaatst in riolen en ik zag bij veel werknemers niet alleen overbelasting, er gebeurden ook regelmatig ongevallen”, vervolgt Karel. “Ik heb mij daar om 7:00 uur ‘s ochtends gemeld en heb de hele dag meegewerkt. Hierna wist ik precies waar er winst te behalen viel in werkhouding en kon ik kleine aanpassingen adviseren met betrekking tot de veiligheid”, aldus Karel.
Blok je agenda
Als bedrijfsarts doet hij al jaren zijn best om regelmatig de bouw op te gaan. Zijn dringende oproep is dan ook: “Maak er ruimte voor in je agenda!” Er zijn meer dan genoeg aandachtspunten tijdens een werkplekbezoek. Zo is er soms amper gelegenheid om de handen te wassen voor de lunch. Niemand die zich daar druk over maakt, want ‘wij hebben toch een goede weerstand?’ Ook op het gebied van verkeersveiligheid is vaak winst te behalen. Denk bijvoorbeeld aan het ontbreken van wegafzettingen rondom putten. Levensgevaarlijk en zo eenvoudig om wel te realiseren.
Meer dan rug-/schouderklachten
Karel probeert te leren van vakmensen en ziet het werkplekonderzoek als een verrijking van zijn vak. Er zijn veel bedrijfsartsen die geen idee hebben hoe het er écht aan toegaat op een bouwplaats. Zo is er veel aandacht voor rug- en/of schouderklachten terwijl er zoveel meer speelt. Karel ziet regelmatig casussen die minder vaak voorkomen, maar wel grote gevolgen kunnen hebben. Bijvoorbeeld iemand met diabetes die in diepe plassen werkt zonder het juiste schoeisel. Een natte voet kan grote gevolgen hebben in de vorm van een diabetesvoet. Toch is er geen haan die hiernaar kraait.
Geen peper nodig
De kennis en kunde van veel collega’s wordt door Karel regelmatig als teleurstellend ervaren. “Er wordt niet altijd goed nagedacht en er is te weinig verdieping over wat het werken op een projectlocatie echt inhoudt. Er is een focus op re-integratie en productie rammen. Ik zit ruim 25 jaar in het vak en helaas zijn er ook collega’s met de visie dat werknemers het fantastisch vinden om thuis te zitten. Mijn ervaring is juist het tegenovergestelde. Als de verstandhouding met het bedrijf goed is, dan heb je geen peper nodig om mensen in beweging te krijgen.”
Man met een missie
Voor Karel is het een must om de bouw op te gaan, maar dit geldt niet voor al zijn collega’s. Hij heeft wel een idee hoe dit komt. “Veel bouwartsen hebben het gevoel dat ze een probleem moeten oplossen en weten vervolgens niet hoe. Maar ook als je iets niet direct kunt oplossen, doe je wel heel veel waardevolle praktijkkennis op”, meent Karel.
“Juist met die kennis kun je het verschil maken. Ik maak veel foto’s als ik op locatie ben en gebruik die regelmatig voor adviezen aan managers/directie. Daarvan vallen de monden soms letterlijk open”, legt Karel de vinger op de zere plek. “Het is een beetje tegen de schenen schoppen, maar zolang werknemers hier profijt van hebben, blijf ik dit doen. En laten we eerlijk zijn: verzuim is altijd duurder!”
Claim de ruimte
Karels tip voor (beginnende) bouwartsen? Maak die ruimte in je agenda en prioriteer de werkplekonderzoeken. Veel managers zijn zich niet bewust van het feit dat de werkplekbezoeken gefinancierd worden door Volandis. Dus claim die ruimte en ga op pad!
Met dank aan collega vereniging Volandis