Meer dan 700.000 woningen en gebouwen in Nederland hebben een warmtepomp. Maar welk effect heeft dit op het elektriciteitsnet? Onderzoek van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) laat zien dat volledig elektrische warmtepompen het elektriciteitsnet meer belasten dan hybride warmtepompen, maar minder dan zonnepanelen of elektrische voertuigen.
Voor het eerst is er op zo'n grote schaal onderzoek gedaan naar het effect van woningen met een warmtepomp op het elektriciteitsnet. Het onderzoek gaat uit van de slimme meterdata van meer dan 6.000 woningen. Eén van de conclusies is dat volledig elektrische warmtepompen hogere pieken op het elektriciteitsnet veroorzaken dan hybride warmtepompen. De volledig elektrische warmtepompen hebben meer elektriciteit en elektrisch vermogen nodig. Dit komt omdat ze niet terugvallen op een cv-ketel als het buiten erg koud is. Dit kan een hybride warmtepomp wel.
Warmtepompen vragen minder vermogen tegelijk dan gedacht
Het effect van warmtepompen op het net hangt niet alleen af van van de hoeveelheid vermogen die ze vragen. Ook belangrijk is het moment waarop ze elektriciteit vragen en hoeveel warmtepompen dat tegelijk doen. Het onderzoek laat zien dat warmtepompen minder vermogen tegelijk vragen dan eerder werd gedacht. Dit geldt ook voor volledig elektrische warmtepompen. Bovendien is er nog genoeg mogelijk op het elektriciteitsnet. Dit onderzoek geeft netbeheerders handvatten om in te spelen op de elektriciteitsvraag van volledig elektrische warmtepompen.
Verliesoppervlak beste voorspeller elektriciteitsvraag
Het ‘verliesoppervlak’ van een woning is de belangrijkste voorspeller van de hoeveelheid elektriciteit en elektrisch vermogen die warmtepompen nodig hebben. Dat toont het onderzoek ook aan. Dit is belangrijker dan het bouwjaar of het vloeroppervlak van de woning. Het verliesoppervlak is het totale oppervlak van de woning dat direct contact heeft met de buitenlucht. Dit zorgt ervoor dat het gebouw warmte verliest. Hoe groter het verliesoppervlak, hoe meer warmte de woning verliest. En hoe meer warmte de woning verliest, hoe meer elektriciteit de warmtepomp nodig heeft. Woningen met een groot verliesoppervlak die een warmtepomp gebruiken, vragen dus meer van het elektriciteitsnet.
Waardevolle informatie voor energietransitie
De resultaten van het onderzoek leveren belangrijke informatie op voor de energietransitie (de overstap van fossiele naar duurzame energie). Het is nu duidelijker hoeveel invloed warmtepompen hebben op het elektriciteitsnet. Ook toont het onderzoek de volledige elektriciteitsvraag per woning. Dat is met de zonnepanelen en elektrische voertuigen meegerekend.
Met deze informatie kunnen netbeheerders beter inschatten wat er mogelijk is op het huidige elektriciteitsnet. Zo kunnen zij ook beter investeringen in het net plannen. Verder helpt het beleidsmakers van bijvoorbeeld gemeenten of woningcorporaties in te schatten wat haalbaar is op het gebied van de energietransitie.
Over dit onderzoek
Onderzoeksbureau BDH deed het onderzoek in opdracht van RVO, dat hiervoor samenwerkte met Techniek Nederland en Netbeheer Nederland. Lees alle onderzoeksresultaten en conclusies in het RAPPORT.