De Europese Commissie (EC) heeft het ‘European Steel and Metals Action Plan’ gepresenteerd. Het plan moet de concurrentiepositie van de Europese staal- en metaalindustrie versterken en bijdragen aan de klimaatdoelstellingen. De maatregelen hebben echter ook grote gevolgen voor handels- en logistieke ketens, waaronder importeurs en exporteurs van metalen en metaalproducten.
De Europese staal- en metaalproducenten worden in het plan nadrukkelijk ondersteund. Zij kampen al jaren met hoge energiekosten, oneerlijke concurrentie en strengere eisen rond CO2-reductie. Zo komen er subsidies en investeringssteun voor emissiearme productietechnologieën en worden de handelsbeschermingsinstrumenten (TDI) versterkt, inclusief de invoering van de ‘melted and poured’-regel die goedkope staalimporten moet beperken. Daarnaast wil de EC dat bedrijven toegang krijgen tot betaalbare, schone energie, waaronder waterstof en wordt de recycling en beperking van de export van secundaire metalen gestimuleerd.
CBAM wordt realiteit: extra verplichtingen voor importeurs
Een belangrijk onderdeel van het plan is de verdere invoering van het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Vanaf 2026 moeten importeurs niet alleen rapporteren over de CO2-uitstoot van hun producten, maar ook betalen voor de emissies die bij productie buiten de EU vrijkomen. Dit betekent voor importeurs dat er nieuwe administratieve lasten komen door de verplichte CO2-rapportage en dat er CBAM-certificaten voor bepaalde metalen moeten worden aangeschaft. Daarnaast worden de kosten hoger bij import uit landen met minder strenge milieunormen.
Strengere regels voor oorsprong en certificering
De Europese Commissie wil scherper toezien op de herkomst van staal en metalen. De voorgestelde ‘melted and poured’-regel bepaalt dat het land waar het metaal is gesmolten leidend wordt voor de douaneoorsprong, los van latere bewerking. Dat heeft gevolgen voor de handelsketen, want dat vraagt om aangescherpte documentatie- en certificeringsverplichtingen. Daarnaast zal er meer gecontroleerd worden door de douane op oorsprong en is er een mogelijke beperking bij import van bewerkte metalen uit derde landen.
Beperkingen op export van schroot
Om de Europese recyclingindustrie te versterken, wil de EU de export van metaalafval – waaronder staal- en aluminiumschroot – beperken. Dit kan leiden tot striktere exportregels voor schroot en een voorkeursbehandeling voor Europese afnemers. Ook kan er extra toezicht komen op de internationale handel in secundaire grondstoffen.
Meer inzet op handelsbescherming en nieuwe heffingen
Het actieplan voorziet in een uitbreiding van de bestaande Trade Defence Instruments (TDI). Dumping en subsidies worden strenger aangepakt. Voor bedrijven betekent dat dat er nieuwe antidumping- en antisubsidieheffingen op diverse metaalproducten. Dat kan leiden tot vergeldingsmaatregelen vanuit derde landen. Dat vraagt dus een aanpassing van inkoopstrategieën door veranderende tarieven en barrières.
Douaneagentschappen spelen belangrijke rol bij implementatie
Douaneagentschappen, zoals DTA, zullen importeurs en exporteurs ondersteunen bij de naleving van deze nieuwe regels. Dit betreft onder meer het begeleiding bij CBAM-registratie en -rapportage en de controle van oorsprongscertificaten. Ook bieden zij ondersteuning bij douaneprocedures rond schrootexport en aangepaste tariefregels.
Eerste CBAM-rapportage Q1 2025 nadert
De CBAM-rapportageplicht is al gestart in de overgangsfase. DTA wijst importeurs erop dat de deadline voor het rapport over het eerste kwartaal van 2025 op 30 april 2025 ligt.
Het Europese actieplan betekent een forse versterking van de staal- en metaalsector binnen de EU, maar zorgt tegelijkertijd voor nieuwe verplichtingen en risico’s in de internationale handel. Vooral importeurs en exporteurs doen er goed aan zich tijdig voor te bereiden op de aankomende wijzigingen in wet- en regelgeving.
Met dank aan Evofenedex